Sztandar.

O hali nr.20 na terenie późniejszego "ZAMECH-u" i "Sprawie Elbląskiej" z lipca 1949 roku pewnie większość Elblążan słyszała bądź czytała [polecam:"Pożar i szpiedzy"-Grażyna Wosińska,wyd.2013 r. oraz "Elbląskie okruchy XX wieku" i rozdział zatytułowany:"Ogień w hali,strach w oczach",Tomek Gliniecki,wyd.2013 r.].    

Spalona w nocy z 16/17 VII 1949 r. hala nr.20.

                                                                                                                                                                   Pewien jednak jestem,że wielu mieszkańców naszego miasta nie słyszała o hali nr.12,                        z którą  jest związana taka oto historia [z "Rocznik Elbląski.nr.1,1961" w "Stan i odbudowa zabytków Elbląga w latach 1945-1969"-W.Sierzputowski]:

- ' Do najbardziej niespodziewanych odkryć należy zaliczyć odnalezienie w 1945 r. zamurowanego w hali nr.12 ówczesnej stoczni-obecnie Zakładów Mechanicznych im.K.Świerczewskiego-sztandaru z monogramem i herbem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.Sztandar ten o wymiarach 69 x 79 cm. malowany na jedwabiu,osadzony na długim dobrze zachowanym drzewcu ozdobionym grotem z herbem Elbląga-jest zagadką,która zapewne zaciekawi szereg naukowców.
Nastręcza się bowiem pytanie,skąd pochodzi oraz dlaczego i kiedy został zamurowany w stoczni.Obecnie sztandar jest w konserwacji,po zakończeniu której będzie w ekspozycji Muzeum m.Elbląga.'-pisał ratownik sztandaru w/w autor.

Opisywany sztandar z 1765 roku (obecnie w Muzeum Archeologiczno Historycznym w Elblągu).    

          

Odnaleziony sztandar [były z nim jeszcze dwa inne niemieckie sztandary] ufundowany został z okazji zorganizowania w czerwcu 1765 r. uroczystościami hołdowniczymi w Elblągu dla biskupa włocławskiego Antoniego Kazimierza Ostrowskiego,który był posłem ostatniego króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego. Owe weksylium towarzyszyło konnemu korpusowi kupców podczas wjazdu królewskiego posła do Elbląga.Ufundowane zostało przez elbląski cech kupców i rzeźników. 

Siedem lat później,w wyniku I rozbioru Polski,miasto dostaje się pod panowanie Fryderyka II Wielkiego i Królestwa Prus.

                                                                                                                            "Rocznik" z cytowanym urywkiem artykułu W.Sierzputowskiego.                                      

Na YouTube w filmiku "Krótka historia – Sztandar hołdowniczy Elbląga" [ w 2 min.37/38 s. ] wstawionym przez Truso TV [6 VII 2018 r.] pracownik Muzeum elbląskiego [P.W-adiunkt ds. numizmatyki i historii dawnej] informuje,że sztandar został odnaleziony w 1946 r.,chociaż bibliografia wskazuje rok 1945.

Widok z głównego budynku Muzeum (d.Gimnazjum) na teren obiektu

 oraz d.Słodownię (Podzamcze).        

Pisano:                                                                                                                                                                                        8 VIII 2019 r.

Tekst oraz foto "Rocznika Elbląskiego" i terenu Muzeum: Azja70.

Foto: z Halą nr.20- z internetu,ze sztandarem-Muzeum Archeologiczno Historyczne w Elblągu.

Pomoce:

 # Książki:-Danuta Milewska-'Sztandar Wojsk Miejskich Elbląga z 1765 roku' w "Rocznik Elbląski, t. III,1965."
-Włodzimierz Sierzputowski w w/w artykule z 1961 [osobiście przekazał sztandar do muzeum w 1958 r.].
-Małgorzata Gizińska w art. z 11 IX 2016 r. pt."Sztandar hołdowniczy Elbląga" w portEl.pl Elbląska Gazeta Internetowa.
-"Przewodnik po muzeach Ziemi Elbląskiej",rozdz.Muzeum w Elblągu",str.10-11,pod red.dr Leona Jana Łuki,1978 r.
-"Elbląg 1945 i dziś"-Kazimierz Czarnocki i Andrzej Przysiecki,1968 r.
[fot.Muzeum Archeologiczno Historyczne w Elblągu].

I# Internet:                                                                                                                                                                -YouTube:   "Krótka historia – Sztandar hołdowniczy Elbląga.".

WOJNA!!!

W Bibliotece Książąt Czartoryskich [Muzeum Narodowe w Krakowie] znajduje się pergamin o wymiarach 462 x 276 mm.
Na jego odwrocie widnieje resztka czerwonej pieczęci królewskiej.
Dokument został spisany po łacinie 1 VI 1455 roku w Kopenhadze.

Jest to akt wypowiedzenia wojny przez króla duńskiego Chrystiana I Oldenburga królowi polskiemu Kazimierzowi IV Jagiellończykowi.
A tekst ten brzmi tak:
"Krystian król duński,po bezskutecznych przyjacielskich wezwaniach do pokoju,stając się w obronie wiary katolickiej i religijnej i wypełniając swoje zobowiązania wobec Zakonu Krzyżackiego ,wypowiada się wojnę Kazimierzowi królowi polskiemu oraz miastom: Gdańskowi,Elblągowi,Toruniowi i innym należącym do antykrzyżackiego Związku Pruskiego.".
Rok wcześniej Elblążanie wypędzili Krzyżaków z miasta i zburzyli ich zamek.
Od roku trwała "Wojna 13-letnia"...

Król Danii,Norwegii i Szwecji,książę Holsztynu i Szelzwiku
-Christian I Oldenburg (1426-1481).

"Z Bożej łaski król Polski, ziemi krakowskiej, sandomierskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, Kujaw, wielki książę Litwy, pan i dziedzic Rusi, Prus i Pomorza"
-Kazimierz Andrzej IV Jagiellończyk (1427-1492).












Pisano:
              30 IV 2019 r.

Tekst: Azja70.
Foto internet.

                      Pomoce:  

                                      # KSIĄŻKI:
                 
                 "Dzieje Polski nad Bałtykiem"-J.Wójcicki.
                 "Historia Polski"-J.Topolski.
                 "Słownik władców Europy średniowiecznej"-praca zbiorowa.

                                    # INTERNET:
                  
                -polona.pl
                -Wikipedia.

Parę prawd:Grottger,koszary,"Rudy 102".



Przeglądam sobie dziś cykl "Historia elbląskich ulic" na "port El." i dochodzę do odcinka nr.10 o ul.Grottgera...[z 13 VII 2013 r.] a tam cuda.Można nie wiedzieć,że ulica została wytyczona do 1920 r. we wschodniej części miasta i,że pierwsze cztery budynki zostały wybudowane po zachodniej stronie ulicy do 1928 r. [podpisane zdjęcie: "Budynek mieszkalny z lat 30 XX w. ..." a następne trzy postawiono po stronie wschodniej do 1934.(mowa tu teraz o południowej części ulicy,od strony Alei Grunwaldzkiej.).
O czym pisałem na starym blogu w 2012 r. 
Ale ,żeby pisać iż Artur Grottger był uczestnikiem Powstania Styczniowego??? Cytuję: " Obecną nazwę uzyskała po 1945 r. na cześć malarza, uczestnika Powstania Styczniowego"... Przecież artysta w l.1854-65 mieszkał w Wiedniu,w tym parę tygodni 1858 roku w Bawarii.Oprócz tego był słabego zdrowia i zakazano jemu wstąpienia w szeregi powstańców.Natomiast jego młodszy brat JAROSŁAW był powstańcem za co został katorżnikiem  na Syberii...


1) Artur Grottger (1837-1867)

Także koszary wzdłuż tej ulicy zwały się "Gallwitz" [od gen.Maxa von Gallwitz] a nie "Gallroitz"...
Od sierpnia 1936 roku stacjonował w nich  II. Abteilung vom Artillerie-Regiment 57.

2) Koszarowy kufel z ich nazwą.
[ foto.Tomasz Bienek ,z "Odkrywca nr.1/2016].


Cóż jeszcze?Otóż prawie wszystkie sceny batalistyczne w "Czterech pancernych i pies" kręcone były na poligonie przy jednostce wojskowej Żagań-Las i czołgi do filmu "wypożyczono" z 11 Dywizji Pancernej [d-ca tow.gen. bryg. Zbigniew Zieleniewski] w Żaganiu [ z 22 od 1967 3,8 lub 29 Pułku Czołgów Średnich].

3) Aktorzy serialu z prawdziwym kierowcą-mechanikiem.
[foto za www.Filweb].


Mój ojciec służył w 1 WPCzŚr w Elblągu l.1961-90 i skomentował myśl o "naszych" czołgach w filmie:"Pierwsze słyszę. Do 1966 roku w pułku już nie było T-34/85 ponieważ został przezbrojony na T-55,które rozpoczęło się w 1961 r.".

4) Rok 1962 poligon w Drawsku Pomorskim.
[wł.Grzegorz Sumiński].

Jednak jest możliwość,że elbląskie czołgi brały udział w filmie.Odcinek "Brzeg morza" kręcony był w Krynicy Morskiej i Piaskach .Zamiast ciągnąć "sprzęt" z Żagania czy Stargardu [najbliższa po Elblągu jednostka pancerna z dwoma pułkami: 20 i 24] producenci mogli "wziąć" te czołgi z 60 
Kartuskiego Pułku Czołgów Średnich przy ul.Mazurskiej,z tzw."Koszar Północnych".Pułk ten jeszcze w l.70-tych posiadał T-34/85 [oczywiście produkowane już w Polsce].

5) 60 Kartuski wraca z poligonu do koszar w 1980 r.
W głębi widoczna szkoła muzyczna w Elblągu.
[foto. wł.p.W.Górnisiewicz].

Ciekawostką jest,że w 1976 roku odsłonięty Czołg-Pomnik przy ul.Powstańców Warszawskich ,honorujący walki 1 Ppanc. z Niemcami, miał być przekazany właśnie z jednostki przy Łęczyckiej [i tak jest w historiografii miasta] ale z powodu braku tego typu wozów czołg został przekazany Elblągowi z "Koszar Północnych".

6) Pomnik upamiętniający walki 1 W PCzŚr z Niemcami 
przy ul.Powstańców Warszawskich w Elblągu.
[wł.Grzegorz Sumiński].


Pisano:
                 1 I 2019 r.

Tekst: Azja 70.
Foto: 1-Wikipedia, 2-"Odkrywca nr.1/2016 r., 3-www.Filweb, 5-wł.W.Górnisiewicz, 4 i 6-wł.G.Sumiński.

POMOCE: