Jeńcy z Westerplatte .


Zacznę nietypowo,pytaniem: 
-co ma wspólnego major Henryk Sucharski z Elblągiem?
Oczywiście nie chodzi tylko o nazwę ulicy,która znajduje się przy Parku Kajki.
Otóż dowódca Wojskowej Składnicy Tranzytowej na półwyspie Westerplatte w 
Wolnym Mieście Gdańsku [Freie Stadt Danzig] po heroicznej i bohaterskiej prawie siedmiodniowej obronie w dniu 9 września 1939 roku został przewieziony jako jeniec z Danzig do ... ELBING.
Po nocowaniu w Elbing został odstawiony w dniu 10 września do Stalagu I A w Stablack [Stabławki].
(Muszę dodać,że w nocy z 7 na 8 IX podczas przesłuchania został zabity radiotelegrafista sierżant Kazimierz Rasiński za odmowę podania szyfrów...)
Co ciekawe mjr.Sucharski w swych notatkach w kalendarzyku o Elbing pisze dwukrotnie
 [9 i 10 IX 39 r.] polską nazwę miasta "ELBLĄG":
-" 9 IX-sobota.Hotel Centralny,Gdańsk,pokój nr.321,skąd odjazd na Bischofsberg
[Biskupia Górka w Gdańsku,twierdza-dop.mój],a potem do Elbląga,gdzie nocleg.".
-" 10 IX-niedziela.Odjazd pod eskortą do Stablack [Stabławki-dop.mój] z Elbląga.
Przyjazd do Stablack.Spisanie ewidencji,rewizja bagażu,przesłuchanie,otrzymanie 
kwater.".
Gdzie mjr.Sucharski w Elblągu spędził noc?
Nikt nie wie...
Najbliższym obiektem wojskowym mógł być sztab 21 dywizji przy Pott-Cowle Strasse 
[fot.nr.1-dawny "Hotel Elbing"-obecnie przychodnia przy ul.Żeromskiego] ale również 
 "nocować " w więzieniu czy,w któryś koszarach elbląskich.
Elbląski historyk,Tomasz Gliniecki,słusznie stwierdza:
"Co do noclegu, to niedaleki dworcowi sztab (a raczej jego piwnice) byłby dobrym wskazaniem. Jednak nie mamy danych co do wielkości grupy jenieckiej, w której był Sucharski, i tu alternatywą sypialnianą może być niedaleka, była fabryka pędzli Neumanna, w której pod koniec września założony zostanie pierwszy, stały obóz polskich jeńców wojennych w mieście."
Zastanówmy się więc czy Major był sam:
-w dniu 10 września pisze,że po przyjeździe do Stalagu I A nastąpiło:
"Spisanie ewidencji,rewizja bagażu,przesłuchanie,otrzymanie kwater.".
Kwater a nie kwatery...
Tak więc do stalagu dotarł nie sam lecz na pewno nie ze swoimi żołnierzami,
gdyż oni dotarli do obozu dopiero 12 IX [co potwierdza Sucharski wpisem z tego dnia 
w swoim kalendarzyku:"12 IX (...) Przybycie do Stablack załogi Westerplatte".].
Rafał Witkowski w "Westerplatte.Historia i dzień dzisiejszy"  podaje,że Sucharski wraz z innymi oficerami został odstawiony do "Hotelu Central" w Gdańsku [str.97].Wychodzi na to,że z mjr.Sucharskim to ich właśnie wieziono przez Elbing do niewoli.
Na dzień 1 IX 1939 roku na Westerplatte było 6 oficerów:
-mjr.Sucharski,kpt.Słaby,kpt.Dąbrowski,por.Grodecki,por.Pająk,p.por.Kręgielski
 oraz 3 chorążych:
-chor.Gryczman,chor.Szewczuk i chor.Pełka.
Porucznik Pająk ranny trafia do szpitala [leży do stycznia 1940 r.] ,chor.Gryczman też ranny i w lazarecie.To zostaje nam 5 oficerów i 2 chorążych,7 osób.
Dlatego myślę,że polscy jeńcy nocowali w dawnym hotelu "Elbing" lub w sztabie na ob.Wojska Polskiego [Lessingstr.]-mała grupa,blisko dworca.
Mając rozkład jazdy z IX 39 r. można by się było pokusić nawet o ustalenie czasu przyjazdu i odjazdu z Elbing. 

Rozkład jazdy pociągów z lat 30-tych XX w. na trasie Berlin-Eydtkau
[obecnie  Czernyszewskoje w Rosji].Jest też Elbing.

Parę słów również trzeba dodać o samym stalagu w Stablack [Stabławki].
Obok koszar Wehrmachtu, władze niemieckie podjęły decyzję o utworzeniu obozu jenieckiego przeznaczonego dla jeńców wojennych:podoficerów i szeregowych wojsk lądowych. Jego komendantem został ppłk Karl Schulz. Wówczas w stalagu, nie było jeszcze pomieszczeń mieszkalnych ani baraków. Jeńcy mieszkali w wojskowych namiotach, które tak jak i koszary otoczone były wieloma posterunkami i ogrodzone drutem kolczastym i zasiekami.Na początku jego istnienia znajdowali się w nim też oficerowie.
Po walkach wrześniowych znajdowało się w nim  39 458 podoficerów i szeregowych, 
36 oficerów i 1187 jeńców cywilnych [do końca wojny przewinęło się przez ten stalag 
ponad 255 000 jeńców z całej Europy].
Obecnie część obozu leży na terenach Rosji [ Dołgorukowo] i Polski [Kamińsk,znajduje się tam teraz największy zakład karny w RP].
Mało znaną kwestią jest też,że gdy major szedł, 7 IX ,jako parlamentarzysta poddać WST został pobity przez niemieckich żołnierzy [co widać na fotce nr.2 i 3] a dopiero później pozwolono przebrać się i doprowadzić do porządku by był bardziej "fotogeniczny" [foto nr.4].

Poruszę tu jeszcze jedną sprawę,tragiczną.
Otóż  bohaterski lekarz z Westerplatte,który uratował wiele żołnierskich istnień,kapitan Mieczysław Słaby [fot,5,późniejszy major LWP] aresztowany przez UB 1 XI 1947 roku,po brutalnych przesłuchaniach Informacji Wojskowej [posądzony był o współpracę z WiN,było to pomówienie] zmarł 15 III 48 r. w więzieniu na Montelupich w Krakowie.
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym w Krakowie bez wiedzy i udziału rodziny...

1-"Hotel Elbing" poźniejszy sztab 21 DP Wehrmachtu.

2-Mjr.Sucharski w chwilę po kapitulacji
i poturbowaniu przez "rycerskich"
żołnierzy niemieckich.

3-Dowódca WST po doprowadzeniu
do porządku, jedynie przesunięty 
pas oficerski świadczy o jakimś
złym potraktowaniu.

4-Propaganda,start!
Major po prawej...

5-Por.Mieczysław Słaby w okresie
przedwojennym.

Pisane:
     -12,16 i 18 VI 2016 r.
Tekst:Azja70

Pomoce:

Bibliografia:
    -"Wspomnienia z obrony Westerplatte"-Fr.Dąbrowski,Gdańskie Towarzystwo Naukowe,1957 r.,
    -"Westerplatte.Historia i dzień dzisiejszy"-R.Witkowski,Wydawnictwo Morskie,1977 r.
 
Internet:
    - wypowiedź z dn.13 VI 2016 r.Tomasza Glinieckiego na Facebooku w grupie
     "Elbląskie Pogaduszki,rozmawiamy o wszystkim i o niczym" w temacie przeze mnie wyżej
      opisanym w dn.12 VI 2016 r.,
    - blog: korzea.wordpress.com-wpis "Stalag I A Stablack-fotografie obozowe (1944)",
    -witryna: stare rozkłady jazdy ,
    -kamena -czasopismo-internetowe:"Piędź ziemi" Romuald Karaś,
    -www.mhmg.pl:"Losy bohaterów Westerplatte"-Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.
    -Wikipedia.