"Weteranka" Wrześniowa...łuska.

Historie pozyskiwania "łupów" historycznych są czasem niewiarygodne, niesamowite lub  po prostu...proste. Jest w tym temacie setki portali,tysiące forów i miliony wpisów. Lecz ja postanowiłem tutaj opisać jeden eksponat,który przywędrował  do Elbląga z Wrześniowych pól bitewnych z okolic Wyszkowa a konkretnie  z Mostówki. Znaleziona została,bo to "ona",na stanowisku artyleryjskim polskiego działa  polowego,które zwane było..."francuskim".  To...łuska z działa,które wystrzeliło we wrześniu 1939 roku w stronę  niemieckiego agresora. Jak trafiła do Elbląga? Oczywiście drogą wymiany! Żulik daje polską skrzynkę do zapalników z 1936 roku [w średnim stanie], następnie spotkanie z Kolegą spod Wyszkowa,on bierze Skrzynkę i przywozi  łuskę...Proste,prawda? Choć bezpośredniego powiązania z Elbing nie ma to trzeba sobie zdać sprawę, że takie armaty z takimi pociskami walczyły z Niemcami na całym froncie. Armata kal.75 mm."Schneider" wz.97. [Royal Danish Arsenal Museum (Copenhagen)]. Naciągając troszkę,można stwierdzić,że 21 "Wschodniopruska" DP Wehrmachtu  ["Elbląska"] walcząca pod Nowogrodem "graniczyła" operacyjnie z oddziałami  Dywizji Pancernej "Kampf" walczącymi z m.in. z 1 Dywizją Piechoty Legionów  im."Marszałka Józefa Piłsudskiego". Emblemat 21 Wschodniopruskiej Dywizji Piechoty [Wehrmacht].    Łuska pocisku kal.75 mm. armaty "Schneider" wz.97. Znaleziona przy polskim  stanowisku artyleryjskim w okolicach Wyszkowa w miejscowości Mostówka, gdzie walczył 1 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów  [uzbrojony w 24 armaty 75 mm-dwa dywizjony + jeden dyw.haubic  100 mm-12 szt.]. Orzełek 1 Pułku Piechoty Legionów z 1 DP Leg. 1 Dywizja Piechoty Legionów im.Marszałka Józefa Piłsudskiego [ i 1 pułk  artylerii lekkiej Legionów] dzielnie walczyła podczas Kampanii Wrześniowej  zadając wrogowi dużo strat,np.bitwa pod Kałuszynem [11-12 IX] w opinii  historyków, była jedną z najcięższych i najkrwawszych bitew Polskiego Września. Niemcy jeszcze podczas walk nazwali 1 DP Leg. "Żelazną Dywizją"... ["Eisner Dyvision"]. Dywizja stoczyła jeszcze jedną zwycięską bitwę z Niemcami w rejonie  [Wyszków,Węgrów,Kałuszyn] w dniach: 8-14 IX 39 r. Polska jednostka skapitulowała dopiero 24 IX 1939 roku nie mogąc  przebić się z okrążenia. Niemiecki SdKfz 232 [8x8].[wieś Kąkolówka]. Wóz pancerny zniszczony przez polską artylerię. A teraz troszkę danych dla elbląskich,a może i nie tylko,"militarystów": Napisy na łusce: -bok: 584-BSP 8-35-P.W.P G.S.U.2-7-36 Vo-550 gdzie: -584 gram prochu, -BSP- rodzaj prochu,proch taśmowy, -8-nr.partii prochu, -35-końcówka roku produkcji, -P.W.P-producent prochu,Państwowa Wytwórnia Prochu w Pionkach, -G.S.U.2-Główna Składnica Uzbrojenia filia nr.2 w Dęblinie [kompleks Stawy], -7-nr.serii elaboracji, -36-rok dokonanej elaboracji, -Vo-550-prędkość początkowa pocisku w m/s. -denko: 75 P gwiazdka w owalu liczba 5 PK 47 27 DZ Według http://www.7 dak. pl:   "Podstawowe pociski i ładunki amunicji kalibru 75 mm używane przez  Wojsko Polskie": >Każdy nabój składał się z pocisku z zapalnikiem, łuski z odpowiednim  ładunkiem prochowym  i zapłonnikiem w denku. Pociski w zależności od rodzaju były malowane na  inny kolor,co pozwalało na szybkie odróżnienie ich przez obsługę.  Ładunek miotający znajdował się w łusce o parametrach: • masa 1,185 kg, • długość 350 mm, • średnica denka 87 mm, • średnica wylotu 75 mm. Dla amunicji kalibru 75 mm stosowano dwa rodzaje ładunków miotających:  ładunek normalny (600 g prochu) lub ładunek zmniejszony (250 g prochu).  W łuskach wymienionych ładunków wykorzystywano proch B.S.P lub US, a dla  ładunku zmniejszonego proch typu BC. Wnętrze łuski malowano na kolor  wiśniowy.  Łuski z ładunkiem zmniejszonym oznaczano dwoma równoległymi pasami  barwy czarnej malowanymi na tułowiu,poniżej stożka łuski. Pomiędzy pasami  znajdował się napis „ŁADUNEK ZMNIEJSZONY”.  Płask denny łuski z ładunkiem zmniejszonym oznaczano pojedynczym krzyżem  czarnym.  Łuski amunicji 75 mm były wytwarzane lub elaborowane m.in. w Państwowej  Fabryce Amunicji w Skarżysku, zakładach Norblin, Bracia Buch i T.Werner Sp.  Akc. oraz w późniejszym czasie również przez zakłady zlokalizowane  na terenie COP.<. Autor tekstu i zdjęć łuski: "Azja70". Zdjęcia inne: z internetu. Pisano: - 19 X 2013/14 VII 2014 r. Pomoce: #Internet:               -www.dws.org.pl               -www.7 dak.pl               -wikipedia              - www.lexikon der wehrmacht. de #Bibliografia:            - "Polski Wrzesień 1939"-Cz.Grzelak,Eu.Kozłowski,             -"Wrzesień 1939"-T.Jurga,             -"Broń Wojska Polskiego 1939-1945"-A.Zasieczny,             -"Armia >Modlin<1939"-T.Jurga,Wł.Karbowski.

Król Jagiełło w ... USA.

Jako,że król Polski i Litwy miał duży wpływ na dzieje Elbląga choć nie udało mu się miasta  przyłączyć do Królestwa [ale dał temu podwaliny i w 1466 roku zrobił to Kazimierz IV]  a i nie wykorzystał do końca victorii grunwaldzkiej to jednak w pamięci Narodu odgrywa  niepoślednią rolę. I to przez wieki całe... Najbardziej znanym pomnikiem Władysława Jagiełły i bitwy pod Grunwaldem jest pomnik  ustawiony w Krakowie w 1910 roku na 500 rocznicę tej bitwy.Ale...,jest jeszcze jeden  piękny pomnik "500 Rocznicowy"! Polonia amerykańska uchwaliła powstanie takiego pomnika w 1910 roku [do pracy zabrał  się rzeźbiarz Stanisław Kazimierz Ostrowski];jednak rok 1914 zaprzepaścił te plany. Podczas wojny uległ zniszczeniu pierwszy odlew gipsowy przyszłego monumentu. Ale,że drzewiej Polak był uparty i patriotyczny to pomysł odrodził się w 1937 roku. Ustalono,że Jagiełło "powstanie" do 1939 roku i będzie ozdobą polskiego pawilonu  na Światowej Wystawie w Nowym Jorku [otwarcie 30 IV 1939 r.]. Cały okres II wojny światowej "Jagiełło" spędził na "emigracji" w USA. Po wojnie [jak każdy król!] nie wrócił do Kraju rządzonego przez komunistów  i w lipcu 1945 roku został przez Komitet Pomnika Króla Jagiełły  (King Jagiello Monument Committee) podarowany miastu New York [Nowy Jork]. Ustawiony został w Central Parku przy współudziale m.in. ostatniego konsula  II Rzeczypospolitej w Nowym Jorku, Kazimierza Krasickiego. W sobotę 17 VII 2010 roku pod monumentem odbyły się 600 obchody bitwy grunwaldzkiej ,zorganizowane przez grupę Polonii amerykańskiej.Sprowadzono z Ojczyzny replikę  matejkowkiej "Bitwy pod Grunwaldem",która przez kilka godzin była wystawiana obok  pomnika.Ciekawostką jest,żew tych nowojorskich obchodach wzięli też udział mieszkający  tam Litwini!                                                                                                       Opisywany pomnik Wł.Jagiełły. Pisano: - 8 IX 2013 r. Autor tekstu: "Azja70". Autor zdjęć: Christopher Ziemnowicz.

Grunwald (inaczej...).

Jako,że lipiec [2013 r.] już czeka w kolejce by nas postarzeć znów o dni parę  a kolejna  Rocznica Grunwaldu [603...] dzięki temu jest tuż tuż to chcę  wstawić obraz zatytułowany "Bitwa pod Grunwaldem"...Ale który??? Pierwsze "malunki" tej bitwy były już tworzone w miniaturach[Diebold Schilling]  i drzeworytach wieku XV!  Może jednak będą to Polacy?"Swego nie znacie...". Wiem,że Szanowni Państwo znają wielkopomne dzieło Mistrza Jana z 1878  (fot.1) a może nawet niektórzy znają i obraz Wojciecha Kossaka z 1931 roku  (fot.2) ale czy ktoś słyszał jeszcze o tych "Grunwaldach"? : *fot.3-"Dwa miecze"- Wojciech Kossak [1909], *fot.4-"Bitwa pod Grunwaldem"- Tadeusz Popiel i Zygmunt Rozwadowski  [1910]-największy obraz-panorama o tej bitwie: 10mx5,5m!  {55 m kwadratowych!}, *fot.5-"Bitwa pod Grunwaldem"-Stanisław Kaczor-Batowski [1910], *fot.6-"Grunwald 1410"-Stefan Garwatowski [1987], Tak więc malarzy polskich pracujących "nad Grunwaldem" było kilku.! Na pewno nie wymieniono tu wszystkich [np. Stanisław Wyspiański,Zbigniew  Kargola,Edward Dwurnik i inni]. Nie wspomniano też o malarzach...cudzoziemcach,najczęściej z krajów  słowiańskich [np.czeski malarz Alfons Mucha w 1924 roku namalował  "Po bitwie pod Grunwaldem"-fot.7].A tematem tym przecież zajmowali się  również pisarze,poeci,rzeźbiarze,filmowcy,animatorzy komputerowi, no i co najsmutniejsze...politycy. Fot.1-Jan Matejko. Fot.2-Wojciech Kossak. Fot.3-Wojciech Kossak. Fot.4-Tadeusz Popiel i Zygmunt Rozwadowski. Fot.5-Stanisław Kaczor-Batowski. Fot.6-Stefan Garwatowski. Fot.7-Alfons Mucha. Autor tekstu: "Azja70". Foto z internetu. Pisano: -3 VI 2013 r.

Wieża Św.Mikołaja.

Bardzo lubię to zdjęcie.Pokazuje zaginiony świat i odbywający się flis  na rzece Elbląg i dzieci w słomkowych kapeluszach i Elbląg taki inny... Zawsze ciekawiło mnie kiedy była ta kartka [i zdjęcie,bo z niego kolorowa  pocztówka powstała] zrobiona.Pewnego razu przyjrzałem się jej dokładnie  i aż podskoczyłem. Kartka jest z 1907 roku... Opisywana pocztówka.Widok z Rowu Gdańskiego na ul.Stawidłowej [Schleusendamm]. 26 III 1777 roku nad Elbing szalała burza. Piorun uderzył w jedną z trzech wież kościoła Św.Mikołaja i zapalił ją,  po chwili ognień spalał już też dach. Dodatek do "Gazety Warszawskiey" z dn. 7 VI 1777 roku informujący o pożarze kościoła w Elblągu w dn. 26 IV. Z braku ,funduszy po prowizorycznych naprawach i mocniejszych  przebudowach,dopiero w 1906 roku ruszyła odbudowa a właściwie budowa  nowej wieży.Uroczyste położenie kamienia węgielnego pod budowę nastąpiło  24 X 1906 r.I tu wróćmy do pocztówki...Z jej prawej strony,za budynkami, widać b u d o w a n ą wieżę kościoła!Nawet za mocno wpatrywać się nie trzeba a widać rusztowania wokół niej... Sielankowy obraz dzieci na tratwie [a może i nie sielankowy bo wygląda jakby były z babcią w pracy przy spławie drzewa...] całkowicie odwraca uwagę od  takiego detalu na pocztówce jakim jest utrwalenie bardzo ważnego faktu  w historii Miasta. To samo ujęcie ok.1930 roku. Katolicki kościół św.Mikołaja przed pożarem. Staromiejski kościół bez wieży [1777-1907]. Święty Mikołaj z odbudowaną wieżą. Pisano: - 20 VIII 2013 r. Autor tekstu: "Azja70". Zdjęcia z internetu.

 Relikwiarz z Elbląga.

Drugi rok Wielkiej Wojny Krzyżaków z unią polsko-litewską.24 VI 1410, w dniu świętego Jana,przestał obowiązywać rozejm podpisany 8 X 1409 roku. Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego poprosił króla polskiego o przedłużenie  rozejmu do dn.7 VII 1410 [czekał na nadejście na pomoc rycerstwa  zachodniego].Sześć dni później [30 VI] polskie oddziały z Wielkopolski  i Małopolski przekroczyły po moście pontonowym Wisłę pod Czerwińskiem  aby 2 VII połączyć się z oddziałami z Mazowsza i Litwy. 9 VII wojska unijne weszły na teren Prus. 15 VII 1410 obie armie, lekko zaskoczone,stanęły na przeciw siebie. Około południa rozpoczęła się bitwa...Właśnie o tej porze [ok.godz.18.00] 603 lata temu bitwa kończyła się klęską Krzyżaków i rycerzy-gości z Zachodu. Armia krzyżacka przestała istnieć,Wielki Mistrz i kwiat wojowników-mnichów Zakonu nie żył;dobijano rannych,brano do niewoli znaczniejszych,zbierano łupy... Zakonnicy i mieszczanie elbląscy [i okolic] prowadzeni przez komtura  elbląskiego Wernera Thetingera w bitwie prócz głów,wolności i trzech chorągwi  [2 chorągwie komturstwa i miasta Elbing i 1 chorągiew mieszczan elbląskich]  stracili również sławny relikwiarz [dyptyk] wykonany w Elblągu  [dla kaplicy zamkowej] w 1388 roku. Relikwiarz  w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Ufundowany został przez komtura elbląskiego Thiela Dagistra von Lorich. Dyptyk ten posiadał relikwie Najświętszej Marii Panny a także ulubionych  świętych Zakonu:Barbary i Katarzyny.Król Jagiełło,za zgodą papieża Jana XXIII, przekazał tę zdobycz [jako wotum] katedrze w Gnieźnie.Dyptyk w skarbcu  katedry przechowywany był do 1823(!)roku,kiedy to pod naciskiem zaborcy  został przekazany następcy tronu pruskiego Fryderykowi Wilhelmowi IV. Ten natomiast przekazał relikwiarz zamkowi w Malborku. W 1945 roku ukryty[ w zburzonym skarbcu przez załogę broniącą zamku], nie wpadł w ręce Sowietów.Odnaleziony [przez szabrowników!] w 1946 roku  trafił do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie jako "powtórne trofeum" i jest tam do dnia dzisiejszego. A ładnie by pewnie wyglądał w swym "domu rodzinnym"...w Elblągu... Pisano: - 15 VII 2013 r. Autor tekstu: "Azja70". Zdjęcie z internetu.

Polskie czołgi w Elbing.

Po zajęciu i rozpoczęciu okupacji terenów Polski we wrześniu/październiku  1939 roku przez Niemcy i Sowietów ,wiele sprzętu wojskowego dostało się  jako zdobycz wojenna w ręce napastników. ZSRR zdobyło prawdopodobnie 4 lekkie czołgi 7 TP,które służyły jedynie  do testów. Armia niemiecka zdobyła ok.20 tych czołgów i służyły one Niemcom jako   "Pzkpfw 731 (p) 7TP". Utworzono z nich 203. Batalion Pancerny [a także służyły w formacjach  policyjnych-pojedyńcze sztuki].  W 1940 roku większość jednostki przeniesiono do Norwegii, a jedną  kompanię przebazowano do Francji. Na przedstawionych tu dwóch zdjęciach są ukazane polskie czołgi 7TP w ... Unger Kaserne [ob.16 Żuławski Batalion Remontowy] w Elbing  przy Königsbergstrasse [ul.Królewiecka]. Czołgi te prawdopodobnie szykowane są na kampanię francuską w 1940 roku  [maj/czerwiec].Niemcy po walkach w Polsce zmienili wielkość i kolorystykę  krzyży na pancerzach. Przyczyną tego była polska artyleria p.panc.,która za doskonały cel miała białe  duże krzyże na pojazdach niemieckich...Niemcy w Polsce stracili ok.1150-1200  czołgów i wozów pancernych [patrz np.bitwa pod Mokrą] z czego ok.800  pojazdów nie nadawało się do remontu... A gdzie się polskie 7 TP  spotkały z niemieckimi czołgami tam zawsze Polacy  byli górą...     Polskie czołgi 7 TP zmuszone do "kolaboracji"...,prawdopodobnie jesień 1939  lub wiosna 1940 roku,Elbing"Unger Kaserne " na Königsbergerstr./ul.Królewiecka- obecnie 16 Żuławski Batalion Remontowy. Pisano: - 16 VI 2013 r. Autor tekstu: "Azja70". Zdjęcia z internetu. Pomoce: #Bibliografia: -"Broń Wojska Polskiego 1939-1945"-Andrzej Zasieczny,str.31,wyd.OW "Alma-Press",2010 r. -"Wrzesień 1939.Pojazdy Wojska Polskiego"-A.Jońca,R.Szubański,,J.Tarczyński,str.52-58, wyd.Wydawnictwa Komunikacji i Łączności,1990 r. -"Polski Wrzesień 1939"-Cz.Grzelak,E.Kozłowski,wyd.MON/DSS,1994 r. #Internet: -Wikipedia. -www.odkrywca.pl -Strona internetowa "Inne Oblicza Historii"-temat "203 Batalion Pancerny".

Zapomniany piec.Secesja wiecznie żywa...

Myślę i myślę i nie wiem jak tu uniknąć kryptoreklamy???

Zaraz się głosy nieprzychylne odezwą...

Spróbujmy tak:
-Niedawno w sali koncertowej Gimnazjum [Muzeum] postawiono "Piec z kamienicy secesyjnej" i w "Noc Muzeów" ostatnich na jego temat była przeprowadzona prezentacja.

Ale...

Na rogu ulicy Żeromskiego (Pott-Cowle Strasse) i Al.Grunwaldzkiej (Tannenberg Allee) stoi ładnie odnowiona kamienica secesyjna z numeracją 69-71.Pomiędzy tymi dwiema klatkami schodowymi [od strony dworca PKP] są dwa sklepy z jednym wejściem.Dzięki jednemu z nich zarabiają oracze i młynarze a dzięki drugiemu hodowcy.

Nas interesuje część oraczy,siewców,kosiarzy,młynarzy i piekarzy.

Popatrzcie jakie cuda kryją się jeszcze w elbląskich murach!!!

[A teraz ,w marcu 2014 r. ,nie boję się już posądzenia o kryptoreklamę,ponieważ od dłuższego czasu sklepy te już nie istnieją.

Piec pozostał...].

  

  9 V 2013 rok.

18 VIII 2013 r.

Pisano:

- 1 VI 2013 r./31 III 2014 r.

Autor tekstu i zdjęć: "Azja70".

Erich Koch Siedlung (Osiedle Marynarzy).

Lekko pochmurny dzień 27 VII 1936 roku. Na wietrze łopoczą sztandary NSDAP,SA,SS i HJ. W oczekiwaniu na uroczystość. Karne szeregi wymienionych organizacji i robotnicy a także oficerowie Wehrmachtu  czekają na swego gauleitera,swego nadprezydenta Prus Wschodnich,którym jest  Erich Koch, rządzący z Królewca [Konigsberg]. Gauleiter Erich Koch wita się z  członkami SA i SS. Uroczystość jest bardzo ważna:na budowanych od miesięcy domach nowego osiedla  wieszane są wiechy.Przyszły mega zbrodniarz wojenny i ludobójca jest zadowolony. Jego "kult" w Elbing ma się dobrze...Nawet ładne osiedle domków jednorodzinnych  nazwano jego imieniem. W 1938 roku mają się wprowadzić pierwsi lokatorzy [nie wie jeszcze,że w tymże 1938 r.  zostanie awansowany na SA-Obergruppenfuhrera]. Z rozrzewnieniem pewnie wspominał swe wcześniejsze lata gdy służył w Armii Cesarstwa  Niemieckiego podczas Wielkiej Wojny a także jak walczył we Freikorpsie na Górnym Śląsku  gdy "polnischen Banditen" zachciało się trzykrotnie odłączenia od Rzeszy... A ten piękny dzień w 1922 roku gdy wstąpił do NSDAP? Te tajne zadania,sabotaże w Zagłębiu Ruhry,mir w kręgach partyjnych,nienawiść  okupantów francuskich...W nagrodę został gauleiterem Prus Wschodnich w 1928 roku. Zadowolony wpisuje się w księdze pamiątkowej Stadt Elbing. Nadprezydent Prus Wschodnich dokonuje pamiątkowego wpisu w księdze Stadt Elbing. Nie przypuszcza nawet,że za 13 lat [1949 r.] w Hamburgu złapią go Brytyjczycy  i jako poszukiwanego zbrodniarza wojennego oddadzą w ręce polskich Untermenschen! I tu zacznie się tajemnica... Bursztynowej Komnaty . Komunistyczni władcy Polski będą go trzymać do lata 1958 roku zanim ruszy proces  "pana życia i śmierci" terenów przyłączonych do Rzeszy w 1939 r.[część Mazowsza  i suwalsko-białostockich ziem].Odpowiedzialny był za śmierć ok.400 000 Polaków [spalenie ponad 300 wiosek] z tych terenów a także za wywózki do niemieckich obozów  koncentracyjnych i obozów pracy setek tysięcy Ukraińców [+ masowych mordów  na Ukraincach,Polakach i Żydach] gdy był szefem administracyjnym na Ukrainie [1941-45] Podlegało mu wówczas również Gestapo. W więzieniu odwiedzali go funkcjonariusze NKWD/KGB,GRU,MBP,UB,SB... Wszyscy chcieli się dowiedzieć coś o Bursztynowej Komnacie i dziełach sztuki,które zagrabił  z okupowanych terenów.Nic nie powiedział,nic nie zdradził... Ciekawostka:DLACZEGO TE SŁUŻBY TAK SIĘ Z NIM CACKAŁY??? Kiedy torturowano członków NSZ,AK i WiN ,jemu włos z głowy nie spadł... [odsyłam do:"Odkrywca nr.4(63),kwiecień 2009".]. Miał zabezpieczenie? Ostatni raz odwrócił się i spojrzał na tablicę osiedlową ufundowaną przez elblążan  i towarzyszy partyjnych;ruszył ku samochodom. Ostatni raz odwrócił się pewnie też,gdy zamykała się za nim brama więzienna. 9 V 1959(!) roku został skazany za swe zbrodnie [tych z Ukrainy nie brano pod uwagę]  na obywatelach polskich na karę śmierci. Niemiecki zbrodniarz wojenny na ławie oskarżonych [ 1958-1959 r.]. Nigdy jej nie wykonano. Pod opieką lekarską,z dostępem do książek i czasopism,chroniony przed więźniami  [bano się pewnego samosądu],udzielający wywiadów różnym dziennikarzom i historykom - dożył lat 90-ciu... Zmarł w więzieniu w Barczewie 12 XI 1986 r. Do końca życia udzielał wywiadów... Erich Koch Siedlung,obecnie Osiedle Marynarzy. Pisano: -29 V 2013 r. Autor tekstu: "Azja70". Pomoce: -"Odkrywca"nr.4 (63) z kwietnia 2009 r. -"Zanikające echa"-Aleksander Omiljanowicz,wyd.MON,1978 r. -Wikipedia. Zdjęcia z internetu.