Pott-Cowle Strasse (ul.S.Żeromskiego).
Ul.S.Żeromskiego: (Schlachthofstrasse-ul.Rzeźni Miejskiej,Pott-Cowle-Strasse).
Ulicę Schlachthofstrasse wytyczono pod koniec lat 80-tych XIX w. W latach 1890-92 wybudowano przy niej rzeźnię (w późniejszych latach
rozbudowywana) z bocznicą kolejową i targiem bydlęcym.
Rzeźnię uruchomiono w grudniu 1892 r.
Rzeźnia Miejska w Elbing
[obecnie market "E.Leclerc"].
W tym samym okresie,przy skrzyżowaniu z obecną Aleją Grunwaldzką
(Hollander Chaussee,Tannenberg Allee),postawiono zajazd dla rolników
przybywających na targ bydlęcy by mieli gdzie zużytkować swe zarobione
w rzeźni pieniądze.
Targowisko bydła odbywało się
co 2 tygodnie.
W 1896r. po stronie zachodniej została wybudowana fabryka papy Franza
Schillera,która została zmodernizowana w 1914r.
Na I planie fabryka papy F.Schillera
[ob."Biedronka"].
Lata 1898-1904 to okres budowy Szpitala Miejskiego (Krankenhaus).
Szpital powstał z inicjatywy fundacji Pott-Cowle i rodziny Schichau. Projektantami tego obiektu byli:Bottger,Schmieden i Pillarz. Krankenhaus mieścił 250 łóżek (w późniejszym okresie był rozbudowywany).
Koszt tej inwestycji: 1 107 000 marek.
Do nowego Szpitala Miejskiego został przeniesiony w 1904 r.,wraz
z personelem i pacjentami,szpital (1819-1904) z Logenstr.(ul.Loży,później
Pestalozziegostr.-obecnie o tej samej nazwie).W budynku poszpitalnym
otworzono szkołę.
Krankenhaus (Szpital Miejski) od str.ul.Żeromskiego (fot.górna)
i od str.ul.Komeńskiego [fot.dolna].
W 1901 roku na miejscu zajazdu postawiono kosztem 75 000 marek
hotel „Stadt Elbing”.
W tym samym roku został on poświęcony.
Hotel "Stadt Elbing" [obecnie przychodnia lekarska].
Po uruchomieniu Krankenhaus w 1904 r. zmieniono nazwę ulicy
z Rzeźni Miejskiej (Schlachthofstr.) na ul.Pott-Cowla (Pott-Cowle-Str.).
W 1906 roku przy ul.Żeromskiego 15 wybudowano kamienicę,na której
znajdują się reliefy przedstawiające: rycerza z tarczą „datową” (1906)
i scena z bajki o Kopciuszku.
Kopciuszek i Rycerz,ul.Żeromskiego 15.
Elbląg: 9 IX 2012 r.
Podczas I Wojny Światowej,w 1917 r.,przy Szpitalu Miejskim i na dawnym
targu bydlęcym (pomiędzy rzeźnią a hotelem) postawiono baraki dla
uchodźców z Prus Wschodnich.Natomiast w samym „Hotel Stadt Elbing”
umiejscowiono lazaret (szpital wojskowy),który w 1917 r. został przeniesiony
do nowo wybudowanego szpitala wojskowego (obecnie Bursa Szkolna nr.4)
przy ul.Komeńskiego 37 (Comeniusstr.,Langemarcstr.).
Lazaret w Krankenhaus.Wielkanoc: 23-24 IV 1916 r.
Baraki przy ul.Żeromskiego [ob.parking przy markecie].
W 1926 roku,od str.ul.Bema (Hindenburgstr.),postawiono budynek
Urzędu Probierczego (ul.Żeromskiego 24-obecnie Obwodowy Urząd Miar).
A od 1938 r. na Pott-Cowle – Str. miała swoją filię Sparkasse
(Kasa Oszczędnościowa).
W 1935 roku w „Hotel Stadt Elbing” zainstalował się sztab 21 Dywizji
(gen.Both).Podczas II Wojny Światowej stacjonowali tam także urlopowani
frontowi żołnierze.Podczas bitwy o Elbing w 1945 r.,w dn. 6 lutego szturmujące
oddziały Armii Czerwonej zajmują opisywaną ulicę i z niej przeprowadzają
atak na dworzec kolejowy a także w str.ulic Mickiewicza (Trusostr.)-Polna
(Feldstr.) i Wojska Polskiego (Lessingstr.) gdzie znajdował się sztab
Wehrmachtu (dawny Urząd Wojewódzki a obecnie Państwowa Wyższa Szkoła
Zawodowa).
Po zakończeniu walk,w dawnym hotelu „Stadt Elbing” stacjonowało
okupacyjne dowództwo wojsk sowieckich.Latem (sierpień/wrzesień ?) 1945 r.
czerwonoarmiści oddali budynek hotelowy władzom polskim.
Krótko funkcjonował jako hotel a następnie (1946/47?) został zaadaptowany
na przychodnię zdrowia,która działa do dnia dzisiejszego.
Przychodnia lekarska,ul.Żeromskiego 2 "B".
Elbląg: 2 V.2010 r.
Trzeba w tym miejscu zaznaczyć,że sowieci rozrabowali i wywieźli sprzęt
i aparaturę z Krankenhaus,Rzeźni Miejskiej i fabryki papy.
Ciekawostką jest,iż większość część osprzętu rzeźni po wywiezieniu z Elbląga
pozostawili na bocznicy kolejowej koło Gronowa [ob.przy granicy Polski i Rosji].
Znalezisko to pozwoliło na w miarę szybkie uruchomienie zakładów mięsnych,
co było bardzo ważną sprawą w wygłodniałym mieście.
W 1947 przy ul.Żeromskiego 37 Miejski Komitet Polskiej Partii Socjalistycznej
otrzymał od władz miasta lokal partyjny.
Także w 1947 r. w dawnym Krankenhaus ruszył Szpital Miejski
im.J.Gromkowskiego,który od 1975 roku pełnił rolę Wojewódzkiego Szpitala
Zespolonego (do kwietnia 1987 r.).
Do roku ok.1980,na miejscu byłego targu bydlęcego znajdowało się
targowisko miejskie,które zostało przeniesiono na ul.Płk.Dąbka.
W 2001 roku rozpoczęła się stopniowa likwidacja Zakładów Mięsnych.
W tymże roku została rozebrana na terenie zakładu ZABYTKOWA
neorenesansowa wieża ciśnień.Do 2003 r. „rzeźnia” została rozebrana
a na jej terenie na przełomie V/VI 2003 ruszyła budowa marketu „E.Leclerc”.
Otwarcie go nastąpiło 24.XI. 2004 r.
W roku 2005 przy skrzyżowaniu:
Wojska Polskiego-Żeromskiego-Kochanowskiego wybudowano rondo.
Wiosną 2008 r. u zbiegu ulic Żeromskiego i Reja (Hebbelstr.) rozpoczęto
budowę dużego kompleksu mieszkaniowego z podziemnym garażem.
Oddano go do użytku w 2010 roku.
Kompleks mieszkaniowy od str.ul.Kochanowskiego przy ul.Reja.
Elbląg,16 V 2011 r.
W sierpniu 2015 roku rozpoczął się remont byłego budynku administracyjnego
rzeźni,stojącego przy supermarkecie.
Jest to jedyny ocalały obiekt po starym zakładzie uboju zwierząt [ foto poniżej].
10 VIII 2011 r.
Lata 20-te XX wieku.
1 IX 2015 rok.
Pisano:
- 9 IX 2012 r. i 5 III 2016 r.
Autor tekstu oraz zdjęć "Żeromskiego 15" , "Przychodnia lekarska "i "Kompleks mieszkaniowy..." oraz "1 IX 2015 r"" : ”Azja70”.
Zdjęcia z internetu.
Pomoce:
#Bibliografia:
-„Historia Elbląga.Tom III,cz.2”-pod redakcją Andrzeja Grotha.
-„HE.Tom IV.”-pod red.Marka Andrzejewskiego. -„HE.TomV,cz.1.”-Mirosław Golon. -„HE.Tom V Kalendarium”-pod red.A.Grotha. -„Elbing 1945.Tom I i II”-Tomasz Stężała.
#-Internet:
* ”Elbląg Wikipedia”. * „Wikia Elbląg“. *„Elbinger Heimatseite”-Hans Joachim Pfau-(„Elbląg moje miasto“). |
Bardzo fajny wpis. Pozdrawiam.
OdpowiedzUsuń